Os vermellos seareiros da “vermella”

Despois do meu anterior artigo, A España resucitada, deixei repousando a pluma no tinteiro á espera de Calíope, musa da épica, para que me inspirase a min igual que o fixera cos rapsodas que cantaron a Vitoria de Soccer City. Agardaba temas de maior importancia para ofrecer aos lectores do Terra e Tempo. Claro que a miña viaxe por Madrid, onde asistín á resurrección da dona de peineta e dos pendentes de guitarra que o trunfo deportivo desenterrara da Almudena, tivéranme ausente dos festexos organizados en Galiza. Algúns houbo, pois á alienación do idioma acompaña sempre a substitución da patria propia pola allea. O máis significativo e innovador foi a instalación de improvisados templos nas prazas públicas dalgunhas cidades do país. Voume explicar. Ningún estadio actual conta coa capacidade similar á do Circo Máximo, que nos tempos de Augusto podía acoller a preto de catrocentos mil espectadores. A limitación de espazo está compensada amplamente agora pola moderna tecnoloxía. Hoxe a televisión invade coa súa imaxe inclusive a intimidade dos escusados da maioría dos fogares. ¿Precisarán entón os seareiros saír da casa para embebedarse co espectáculo? Por suposto que non. Esas xigantes pantallas, xa que logo, cumpren o mesmo papel que actualmente ten o rito do botellón.

Un botellón no que o alcol foi substituído polo opio da exaltación patriótica. Non é o mesmo pregarlle a Deus no interior da alcoba que facelo no templo, en comunión de fieis. O credo faise mística orxía cando o persoal se converte en sentimento colectivo. Con tal fin se fixeron as igrexas, mesquitas, sinagogas e pagodes. Foron moitos os que non puideron peregrinar á Meca de Sudáfrica. Non por iso perderon o xubileu. O patriotismo español instalou para eles altares dabondo para repartir a eucarístia deportiva entre os devotos fregreses. Nalgunha cidade a cerimonia relixiosa foi oficiada pola máis alta xerarquía episcopal.

Ocorreu en Pontevedra, onde a deputación provincial, gobernada pola dereita, abríu o seu fumadoiro no adro da igrexa de Tenorio. Por alí pasaron os máis insignes cofrades do Partido Popular. O mesmo presidente da Xunta encabezou a acampada.

Acampada de fervor españolista. A unificación nacional, non conseguida co idioma e coa cultura, nin co rito prehistórico dos touros, o Goberno encomendoulla agora a un fato de mozos, algúns deles co cerebro tan curto como as calzas que visten. Escoitabamos hai pouco a un divo da bóla de coiro que fora incapaz de rematar a lectura do único libro que comezara a ler. Este repartidor de autógrafos estou seguro que os asina co dedo polgar. Non sei por que, pero España sempre confiou a súa historia aos máis analfabetos. ¡Morra a intelixencia!, bradou Millán Astray, o anaco de home con peza escultórica na Coruña. ¿Serán estes os Moisés que abrirán as augas do mar da crise para conducir o país á terra prometida? Corre polos arredores de Madrid, entre as xentes que non acreditan noutro mundo que o que non se divisa ao traverso das arcadas da porta de Alcalá, que o 11 de xullo logrou meter a idea de España, da España única, nos recunchos máis alonxados do proxecto imperial recibido a ratificado pola Constitución. Que inclusive borrara nas Ramblas de Cataluña as pegadas que deixara a manifestación do sábado anterior. Moi ben; se así fose, cativa vitoria é a conseguida polo opio e non pola razón. Eliminada a identidade de Galiza, Euskadi e Cataluña, España poderá entón alardear de ter convertido o país nunha única nación de ananos. Unha gran bandeira reinará desde a praza de Colón. A bandeira brasonada con tres caveiras, despoxos da piratería imperialista.

Xa sei que na nosa Terra, desgraciadamante, existe unha sociedade híbrida. A dos que nos abonda con sermos galegos soamente e a dos que levan o seu galeguismo na barriga: no anaco de empanada, no polbo á feira e no lacón. Todo o demais -o idioma, a cultura nacional- é considerado por eles un estigma degradante. Non se pode servir asemade a dúas patrias, cando a veneración da allea implica a negación da propia. Ser ou non ser. Este é o dilema hamletiano no que Galiza se debate desde que tomou conciencia do drama arrastrado en séculos de dominación, e que o nacionalismo político trata de resolver de maneira definitiva.

Estamos xa no lugar que nos resulta posíbel xulgar o fervor españolizante producido pola alienación deportiva. É normal, aínda que lastimoso, que a Galiza da empanada participe da euforia que en todo o Estado asolagou a crise. Os indios aimara de Bolivia mataban a fame mastigando follas de coca. Foi a herba do mato a que derrotou ao Che e non só as insidias da traizón. Que o goberno municipal da oitava cidade máis populosa do país se apuntase á procesión, co seu estandarte televisivo pagado con diñeiro público, tampouco sería de extrañar se ese goberno non fose formalmente nacionalista. Un auténtico cantar de escarnio, e tamén de maldicer, para as siglas que representa. O que o pobo contemplou na pantalla non foi unha competición deportiva. Asistiu á degolación desalmada dos ideais que desde o século pasado vén defendendo o nacionalismo galego. Noutros concellos a procesión terminou coma o rosario da aurora. Neste foi un verdadeiro carnaval.

Pero deixemos de lado a traizón que o acto representa para os principios políticos que o nacionalismo ten como seus. Traspasemos o Padornelo e poñámonos en plena Castela, berce e bastión da españolidade. Tamén alí hai penuria, pequenas empresas arruinadas pola crise, traballadores en paro. Os teóricos da esquerda din que o templo é o que aplacaba a rebelión encirrada pola fame. Tamén Roma tiña deuses a moreas ateigando os seus panteóns. Non obstante valeuse do circo como opio adormentador da plebe. O espectáculo montado co campionato do futbol foi orquestrado como feitizo engaiolante da sociedade española, fose en Sevilla, Valencia ou Iruña. Facerse comparsas desta comedia é alistarse de cabo furriel na escuadra da reacción, desertar do compromiso político de ser a conciencia crítica do pobo. Non tomedes como fobia o que pretende ser unha visión equilibrada dun alienante fenómeno social. A afección deportiva, sexa como práctica ou simple espectáculo, totalmente lexítima e sa, dexenera cando se fai sportpatía. Valla ou non o neoloxismo, nada ten que ver a degustación habitual dos bos licores co fomento da alcolemia.

O meu parecer é que non se pode permitir a profanación do santuario nacionalista introducindo nel os ídolos que o españolismo fabricou para manter a sumisión do noso pobo. Ben comprendo que o bulleiro que o enlama ten orixe nunha fase organizativa en declive ideolóxico, afortunadamente xa en trance de superación. Recuperemos o pasado. Na milicia, o soldado que se atrapalla no desfile é retirado da formación. Presérvase así a marcialidade armónica do pelotón. Aprendamos da historia. Venceremos mellor aos filisteos cun David pequeneiro, pero intelixente e ben adestrado, ca cun Goliat xigantón, acañado e políticamente daltónico. As próximas eleccións municipais están a caer. Antes de superar o ditame das urnas as listas teñen que pasar pola peneira ideolóxica da organización que as propón. Actuar como español e non como galego non é descoido menor dunha militancia aínda crúa, que se poida corrixir con dúas fervuras. Por enriba de calquera procedemento formal, por moi limpo e correcto que sexa, están uns principios que non poden someterse permanentemente a votación. Xa que logo, se quen ten autoridade para iso dese lexitimidade coa súa rúbrica a candidaturas espurias, obrigaría a moitos militantes a reconsiderar a súa afiliación.