O direito de morrer como un can
Que tema máis triste para pechar o mes: a morte. Pois non! A eutanasia non é tristeza. Todo o contrario: é a celebración da vida vivida plenamente e con dignidade, non arrastrada às tebras dun limbo de sofrimento. É a esperanza dunha libertazón final para quen sofre irremediábel e inutilmente e para os seus seres queridos que miran, impotentes, como languidece nun inferno sen fin debido a doenzas ou outras situacións particulares que fan que quen as padece clame para poder descansar en paz en vez de seguir vivindo un tormento que nada ten a ver coa vida.
Isto non significa, obviamente, que haxa que matar calquera que estorbe, como facían os nazis ou como pretenden facer crer demagoxicamente algúns: “os minusválidos e os anciáns –os máis débeis da sociedade– ficarán co tempo à mercé de médicos que se arrogan o direito de decidiren quen debe viver e quen debe morrer”. O que si significa, moi polo contrario, é que quen padece a dor tería o direito de se ceibar conscientemente das cadeas desta e de facelo de xeito libre e voluntario: “Se estás vendo este vídeo é que conseguín ser libre”, declara José Antonio Arrabal no seu vídeo de despedida gravado na clandestinidade. En poucas palabras, significa o direito a viver coa dignidade que leva implícita a posibilidade de que cada un e cada unha decida e dispoña integralmente de si propio.
Hai un par de anos tiven que sacrificar unha gata que quería moito. E, xustamente porque a quería, non podía permitir que seguise sofrendo. Como todo o mundo, coñezo moitas outras persoas que non dubidaron en facer o mesmo cos seus gatos e os seus cans. É o normal. É o humano. Ninguén no seu perfeito xuízo consentiría alongar inutilmente a agonía dunha mascota ou de calquer outro animal. Non sería máis que maos-tratos. Ora ben, segundo a tradición xudaico-cristiá, os animais non teñen alma inmortal, aquela faísca divina que se acha no interior de cada ser humano e que só deus ten o direito de apagar: Dominus dedit Dominus abstulit.
Así que, con contadas excepcións (dentro da UE, os Países Baixos desde 2002 e a Bélxica desde 2014 sen limite de idade, xa que se recoñece que as persoas menores tamén son seres humanos con direito à dignidade), o alivio que permitimos tan razoabelmente às nosas mascotas fica negado pola maioría dos países de estirpe cristiá do noso entorno, onde os gobernos prefiren condenar os seus súbditos à dor, sacrificándoos no altar das doutrinas relixiosas dos outros. Isto si que é máis que triste: é sinistro e cruel.
Así, aprisionados polas cadeas dos prexuízos relixiosos, son xa moitos os seres humanos que non tiveron tanta sorte: “A miña cadela ten máis direitos a morrer dignamente que min”, afirmou José Antonio Arrabal, enfermo de ELA, que, case 20 anos despois, non tivo máis remedio do que seguir os mesmo pasos que
No contexto do debate desatado no Reino Unido polo tráxico caso de Tony Nicklinson, quen, aflixido pola síndrome do encarceramento, morreu tamén de inanición voluntaria despois de que lle fose denegado o direito a unha morte digna, hai voces ‘liberais’ que defenden a eutanasia só en casos de doenzas terminais que comportan unha esperanza de vida moi limitada. Mais ninguén ten o direito de condenar outro ser humano a un sofrimento ad vitam æternam. Obrigar alguén a aguantar un sofrimento interminábel e sen sentido ten nome e, por moito que tal práctica poida estar amparada pola lei, chámase tortura.
No Estado ejpañol, grazas à oposición do P‘so’E, non se debaterá a legalización da eutanasia. Entretanto, o Estado segue a apostar na liña da hipocrisía de non perseguir quen vaia a Suíza à procura dunha solución medicalizada e humanizada. Non é, pois, un direito, mais un luxo só ao alcance d@s ric@s ou da xente pobre que se endebeda, como nos tempos do fariseísmo franquista cando se enviaban as fillas das familias adiñeiradas à Inglaterra para abortaren. Mais, aínda así, por moito que alguén poida autoadministrarse unha droga letal, amiúdo resulta imposíbel subir a un avión e desprazarse sen axuda, e sempre pesa sobre calquer persoa que colabore no acto de misericordia o risco de ser procesado por homicidio. De facto, a lexislación española vixente estipula que será castigada con até 5 anos de cárcere calquera persoa que “coopere con actos necesarios ao suicidio”, e con até 10 anos quen colabore “até o ponto de executar a morte” mesmo, aínda que recibirá unha pena de menor grao a persoa que coopere “por petición expresa [...] no caso de a vítima sofrer unha doenza grave que conduciría necesariamente à súa morte ou que produza graves padecementos permanentes e difíceis de soportar”.
Do mesmo xeito que ninguén debe poder –nen pretender– obrigar outra persoa a morrer nen a abortar, ninguén debe, en virtude das súas crenzas relixiosas, ditar que as outras persoas non poden dispor libremente do seu corpo e da súa vida, recorrendo a unha visión errónea do que significa ‘vida’, que non é sinónimo dunha simples existencia desesperada e desesperante marcada polo sofrimento. Do que se trata é de que cada quen poida exercer en plena liberdade a soberanía sobre a súa propria vida, sen inxerencias externas e, sobretodo, sen imposicións relixiosas ou de calquer outro tipo.
Como eu non son crente, co meu corpo podedes facer o que queirades despois de morto –preferentemente algo útil, como dedicalo à investigación médica ou à doazón de órgaos. Só pido, se for preciso chegado o momento, que me deixen morrer como un can.
,-------------------------------------------------------------------------------------------------
Nota da Fundación Bautista Álvarez, editora do dixital Terra e Tempo: As valoracións e opinións contidas nos artigos das nosas colaboradoras e dos nosos colaboradores -cuxo traballo desinteresado sempre agradeceremos- son da súa persoal e intransferíbel responsabilidade. A Fundación e mais a Unión do Povo Galego maniféstanse libremente en por elas mesmas cando o consideran oportuno. Libremente, tamén, os colaboradores e colaboradoras de Terra e Tempo son, por tanto, portavoces de si proprios e de máis ninguén.
