Este é o artigo dunha ninguén. O desafogo dunha militante feminista do cotiá

Calquera diría que as redes sociais foron creadas para queixarse. Un espazo onde facer catarse e onde desafogar e botar para fóra todo o que non somos quen de dicir en persoa. Unha especie de purificación ritual que permite, tras o desafogo dos sentimentos, tirar cara adiante como se así marcharan as impurezas. Isto xera un sentimento explosivo no que moreas de usuarias e usuarios das redes sociais seguen un fío en cuestión de horas, logo das cales todo volve á calma e ninguén move un dedo para corrixir as situacións que deron lugar á indignación.
Eu non estou libre desta dinámica. Non fun nunca das que calei. Aínda que os anos fan que pense e medite un chisco o que sae pola boca, recoñezo que son das persoas que verbalizo o que sinto. Así o fago nos cafés con amizades, nas asembleas militantes, nos xantares familiares, no mercado ou nas reunións da ANPA. Amólame o silencio. Moito máis a complicidade. Éntrame o formigo cando escoito ou leo comentarios que me parecen inxustos, aínda máis cando son insultantes. Recoñezo que ás veces incomodo á xente. Porque se me coñecen saben que vou intervir.
Mais no caso das redes sociais, resúltame imposíbel. Son tantos os debates abertos, a meirande parte cheos de reproches, culpabilidades ou mesmo ofensas que desboto a réplica. Non gosto da meirande parte das mensaxes e publicacións que leo, mais é responsabilidade de cada quen facelo en vivo e en directo, ou facelo premendo no teclado. Non o cuestiono. Mais si parece cuestionábel para algunhas persoas o feito de que eu publique no meu taboleiro informacións “sempre no mesmo sentido”, “por que sempre publicas cousas de mulleres?”, “sempre andas a voltas co feminicidio, xa cansa!”. E isto rematou de fartarme. Amólame comprobar o peso que teñen algúns comentarios e artigos de opinión, e o escaso percorrido que teñen outros. Até nisto hai clases.
Pois ben, este é o artigo dunha ninguén. Vaia por diante que só pretende ser o que é: o desafogo dunha militante feminista do cotiá. Feito desde a fatiga, desde a carraxe, o esgotamento, o aburrimento e o noxo.
Porque vou moi farta xa das escusas. Da negación da realidade. Do oportunismo. Para o feminismo nunca é o momento. Sempre son outras as prioridades. Porque estou aborrecida de estar sempre en alerta. De cuestionalo todo. Farta de comprobar que desconectan canto tomo o palabra. Chea de ser a feminista pesada. Aborrecida de que me dean a razón para poder pasar axiña a outro tema. Cansa de que haxa sempre outras prioridades antes que as nosas reivindicacións. De que se negue o feminicidio: o asasinato de mulleres polo mero feito de selo. Unha problemática que debe ser dunha vez abordada como unha cuestión de estado. E moi farta de que se nos pregunte por que insistimos tanto co feminismo. Como se a igualdade non fose unha conquista pendente senón unha realidade.
Non lembro cando tomei consciencia de que era feminista. Pode que fose na infancia. Debía ter seis ou oito anos. Un cura pediume que me puxera a chaqueta, que non podía estar na igrexa cos brazos espidos, e que debía sentarme pechando as pernas. Non entendía porque se me pedía iso a min, cando os nenos estaban “escarranchados” no banco e lucían camisetas de manga máis curta que a miña.
Durante anos botei a meirande parte dos xantares familiares castigada por cuestionar as súas verdades absolutas sobre o contributo das mulleres. Que se non existían mulleres científicas, que se non se coñecían descubrimentos de mulleres na medicina, que se as mulleres non estábamos feitas para o traballo físico, que sei eu cantos temas xurdían da nada con explicacións pseudocientíficas, que xa daquela me incomodaban. Foron moitos os castigos por “falar de máis”. Por “interromper aos maiores”. Por berrar e por discutir afervoadamente. Creo que foi aí cando decidín que era feminista. Cando comecei a cuestionar todos os seus privilexios e a demandar o meu espazo –o de todas- no seu mundo.
A adolescencia supuxo asumir que en calquera momento, polo mero feito de ser muller podía ser agredida sexualmente. Foron incontábeis as veces que me atopei con homes moi maiores, na praia, nun camiño, facendo exhibicionismo. Que fun acosada verbalmente, recibindo comentarios de descoñecidos sobre o meu físico, respecto das súas fantasías sexuais e o que lles gustaría facer co meu corpo. Cantas veces tiven medo percorrendo pola noite algún treito soa, cantas foron as veces que evitei ir por algún camiño, que cambiei de beirarrúa, que sentei noutro asento no autobús. Cantas veces tiven que escoitar aquilo de: “fríxida”, “guarra”, “quentapirolas”, “fea” ante unha negativa ou por reprender a descoñecidos que me tocaban o cu, que invadían o meu espazo rozando o meu corpo, por cuestionar actitudes ou por increpalos logo de que empregaran determinados adxectivos para definir a compañeiras. Coido que foi aí cando entendín que era feminista.
Ou igual foi a base de escoitar aquilo de: “non te poñas histérica”, “non sexas bruta”, “mal falada”, “mandona”, “marimacho”. Da morea de veces que escoitei: “se che vai pasar o arroz”, “e os fillos para cando?”, “teu compañeiro é un bendito, con ese carácter que tes non sei como te atura”. Das veces que lin nos foros que “son unha “trepa”, “algo faría para estar onde está”, “non é máis cunha cota”. Por todas as veces que escoitei “muller ao volante perigo constante , “tiran máis dúas tetas”, “muller tiñas que ser”, “es un pouco puta”, “filla de puta”, “feminazi”, “hembrista”...
Mesmo por todas as veces que escoitei iso de “eu non son feminista, son humanista”, “hoxe en día hai igualdade”, “eu nunca me sentín discriminada”, “as mulleres son as peores inimigas das mulleres” ou “eu non son machista, mais...”. Porque cando preguntan por que me considero feminista, non é raro que lles pique a curiosidade por saber se son lesbiana, se estou casada, se me depilo, se estou a favor dos tacóns ou do zapato plano, se me maquillo, cal é motivo de levar o pelo curto ou longo, se lle din a teta ás fillas ou se optei polo biberón, se son partidaria de durmir coas crianzas ou de por en práctica o método Estivill, se levei ás nenas a unha escola infantil, se estou a favor das vacinas, ...por todas as veces que me fixeron esas preguntas “porque as feministas están a favor -ou en contra- desas cousas, non?”
Puido ser que tomara consciencia cando me quedei embarazada por vez primeira e souben que ía ser unha nena, ou cando preñada de xemelgas, souben que ambas eran tamén mulleres. Cando fun vítima de violencia obstétrica. En cada consulta xinecolóxica, antes e despois de estar embarazada. Por cada decisión que tomaron por min sen consultarme. Por separarme á forza das miñas fillas durante dúas semanas nada máis nacer. Por impedirme visitalas cando eu quería. Por impedirlle ao seu pai e á miña outra filla ter un vínculo coas súas irmás nada máis nacer. Por darlle máis valor a un protocolo médico que ao sentimento e decisión dunha muller. Pola tutelaxe do sistema médico, xudicial, político, eclesiástico, patriarcal.
Coido que me fixen feminista o día que obriguei á entidade bancaria a pedir desculpas por empregar o xénero da persoa como criterio que determine a quen se lle dirixen as comunicacións, ou que identifique á persoa titular da conta. O día que chamaron preguntando pola señora da casa para venderlle un electrodoméstico. Pola multitude de veces que obviaron a miña presenza dando as explicacións sobre o problema mecánico ao compañeiro masculino que me acompañaba, pese a ser eu a que levaba o coche ao taller.
Por todas as veces que me preguntaron se é para unha nena ou para un neno a envoltura dun agasallo. Pola estratificación rosa/azul da roupa infantil e dos xoguetes, polas actividades extraescolares dirixidas a un xénero determinado. Por todas as veces que fartei de escoitar a escusa da economía lingüística para invisibilizar na linguaxe á máis da metade do xénero humano. Por todas as circulares, documentos oficiais que veñen en masculino universal e volven corrixidos.
Polas innumerábeis veces que cuestiono o contido das películas infantís e mesmo adultas, dos anuncios televisivos, videoclips, series, actuacións teatrais, videoxogos, pola posta en escena de boa parte das coreografías infantís... Porque son poucas as referentes e demasiadas as cousificadas, estereotipadas e sexistas.
Ou tamén pode que me fixera feminista logo de ver como moitos empresarios dan a carreira profesional das mulleres por morta en canto estas deciden ter unha crianza, pedir unha redución de xornada ou unha excedencia por coidado. Por todos aqueles que non contratan mulleres de máis de trinta anos, non vaia ser que se lles ocorra quedarse embarazadas. Por todas as veces que comparo a ledicia que supón que un compañeiro de traballo vaia ser pai, fronte ao problemático que vai ser para outra compañeira ser nai.
Por todas as mulleres silenciadas ao longo da historia. Por aquelas ás que lle arrebataron o froito do seu traballo. Polas labregas, redeiras, mariscadoras, obreiras, traballadoras dentro e fóra do fogar, sustentadoras da economía do noso país. Polas anónimas. Polas que fixeron as cantigas de amigo. Por todas as grandes obras escritas por mulleres na literatura galega e universal que nunca formaron parte das lecturas recomendadas na escola.
Por Rosalía de Castro, voceira das sen voz, transgresora feminista na sombra, reducida polo patriarcado a unha escritora melancólica, e á que se lle debe o recoñecemento como a primeira feminista da nación galega e unha pioneira na literatura do noso país do novo paradigma literario feminino, un referente no que mirarnos.
Polas mulleres violadas e usadas como botín de guerra. Por todas as mulleres cousificadas nos anuncios televisivos. Por todas aquelas asasinadas por mor da violencia machista mais que para algúns medios de comunicación “morreron acoiteladas”, ou “tras caer dun 3º piso”.
Por todas ás que insultan por non ter un físico ou unha estética acorde co heteropatriarcado. Polas que loitaron até conseguir o voto. Polas que -fouce en man- erguéronse contra quen pretendía eliminar o seu medio de subsistencia. Polas que sofren acoso sexual no traballo. Polas que cobran menos que un home polo mesmo traballo. Por todas aquelas que loitan pola diversidade sexual. Polas feministas do cotiá, que nun momento dado cuestionan o seu mundo e esixen o seu espazo. Por todas aquelas que esquecín nomear.
E non. Realmente non me fixen feminista por elas. Fíxeno por min. A pregunta non é por que insisto en visibilizar o contributo das mulleres nas redes. A pregunta non é por que son feminista. A cuestión é: como é posíbel neste mundo non selo.
,-------------------------------------------------------------------------------------------------
Nota da Fundación Bautista Álvarez, editora do dixital Terra e Tempo: As valoracións e opinións contidas nos artigos das nosas colaboradoras e dos nosos colaboradores -cuxo traballo desinteresado sempre agradeceremos- son da súa persoal e intransferíbel responsabilidade. A Fundación e mais a Unión do Povo Galego maniféstanse libremente en por elas mesmas cando o consideran oportuno. Libremente, tamén, os colaboradores e colaboradoras de Terra e Tempo son, por tanto, portavoces de si proprios e de máis ninguén.