El Jorn dels Miserables


A decisión da Generalitat Valenciana de pechar a canle autonómica TVV deu lugar a unha singular reacción das persoas traballadoras do ente. Fartas de tanto actuar como voceiras de quen lles pagaba, ao este deixar de facelo chantáronse diante das cámaras e comezaron a ceibar nas ondas as verdades que longamente silenciadas levaban no peito, en troques da habitual colección de trolas e dos consabidos produtos ideolóxicos elaborados na cociña mediática aos que tiñan afeita á audiencia. Como alguén que non coñezo suxeriu nun foro dixital, “curioso país, no que é necesario que pechen os medios de comunicación para que poida circular a información”.

Dúas conclusións emerxen de contado ante este feito. A primeira é que o sistema (o informativo, neste caso) está internamente tan podre que non é quen de terse en pé máis dunha semana en ausencia do sustento pecuniario que o alimenta. A segunda, máis literaria, é a sensación de absurdo que provoca o derrubamento da orde informativa. O colapso do Gran Teatro do Mundo destapa un panorama de seres humanos contándolles sartas de embustes a outros seres humanos que reaccionan ao caso, crendo ou facendo que cren e outorgándolles elección tras elección o poder político aos responsábeis primeiros de tal desaguisado. Cae Calderón e emerxe Kafka, e non só é o rei quen fica espido.

A liberadora actitude dos traballadores da TVV non está exenta, porén, dalgún risco. Imaxinemos que a presión popular ou a chegada dalgún fondo inesperado fixesen a Fabra reconsiderar a súa postura e reabrir a canle. Nese caso, os presentadores do ens públic veríanse obrigados a reaxustar no rostro as carautas que hai dous días guindaran ao lixo: o País Valencià volvería ser un paraíso de laranxeiras en flor, Camps un político honorábel e o accidente do metro de Valencia un desgraciado suceso intranscendente, sen responsábeis claros.

A decisión dos traballadores de TVV de pasaren repentinamente á condición pública de persoas conscientes e honradas inclúe un recoñecemento de culpabilidade, mais tampouco son enteiramente de culpar. Mellor dito, non o son máis que o resto. Voltemos á nosa terra e apliquémonos o conto:
Supoñan que mañá chega o ansiado día dos miserábeis, o día en que cae o poder do capital e Galiza deixa (por fin!) de vivir supeditada a España. Presumo que nese caso –e quizá estean de acordo comigo- a par de xornalistas flaxelándose á valenciana, veriamos, por exemplo, ducias de ensinantes profesaren un amor repentino pola lingua galega, ducias de produtores alimenticios achacando ás condicións do mercado o feito de térennos envelenado conscientemente e ducias de xuíces e policías dárense golpes no peito, autoculpabilizándose por teren pasado a vida tan ocupados con falsos terroristas e tan pouco cos delincuentes de verdade, os que rouban por millóns e matan por millares. Presumo que unha vez calada a orquestra veriamos a centos maldicir aquela música funesta ao son da cal os facían bailar.

Para honra do noso País, unha actitude moi diferente é a que manteñen os traballadores da galega que xestionan o blogue eunonmanipulo.wordpress.com, a quen non lles fai falta que caia a TVG para denunciar de xeito efectivo a mísera fin que os profesionais da mentira lle dan aos nosos cartos. Eu só agardo que actitudes valentes e desafiantes coma estas sexan máis que luces na noite. Que sexan o preludio da alba do grande día, do jorn dels miserables que Lluís Llach cantou con forza irresistíbel na mesma lingua dos traballadores de Canal 9:
Canta miseria teño

baixo os pés, sobre as costas,

e quéroa gardar en min

até o dia dos miserábeis.

Copla que sempre me encandilou, e que nos fai considerar a inquietante polisemia da palabra miseria: que é, quen a produce, quen se lixa dela e quen a confronta.