Ecoloxismo, veganismo e capitalismo
A Biblia xustifica o asasinato de animais dicindo que Deus creou aos animais para o noso uso. Pero o veganismo só modifica este antropocentrismo, estendendo o dereito a vivir só aos seres que máis se parecen a nós. As plantas e outras formas de vida exclúense, e en moitos casos a xustificación para respectar aos animais é porque teñen cerebros ou sistemas nerviosos como nós. Caemos non só nunha visión moralista e especista dos animais se non nun afán paternalista por liberar a aqueles seres que nos dan lástima, pena ou polos que sentimos cercanía.
Nunha sociedade non separada da natureza é absurdo este concepto. Ninguén ten dereito a vivir, ao contrario, todos témeos a certeza da morte. Matar é unha actividade natural. Pódese facer, como cualquer cosa, de forma respectuosa, de forma autoritaria, de forma cruel...
Non é un paso en absoluto cara a liberación consumir comida vegana producida a través da explotación de traballo do home ou da muller, o uso de abono químico feito de petróleo que está alimentando “zonas mortas” no océano, o uso de pesticidas e herbicidas que matan a millóns de paxaros, bichos e seres humanos, o uso de maquinaria pesada que satura a terra e produce unha gran parte dos gases de efecto invernadoiro, a manipulación xenética que ten consecuencias descoñecidas, o procesamento de grandes fábricas que tamén levan á explotación e a contaminación con químicos, e a distribución a través de supermercados que tamén explotan, aumentan a precariedade, malgastan escasos recursos e constitúen a culminación dunha cadea de alienación que nos separa da terra e da nosa propia alimentación.
O veganismo, ideoloxía plenamente urbanizada, non fai diferencia entre os ricos que cazan por pracer e os millóns de persoas que seguen cazando recolectando para sobrevivir. Algúns fano de forma cruel e insostible, gracias ás influencias de relixións e economías do poder, mentres outros fano de forma respectuosa e equilibrada.
O veganismo basease nunha idea equivocada da coherencia. Moitas/os a favor da liberación animal convéncese na súa decisión de adoptar unha dieta vegana pensando que unha/un debe ser coherente entre as súas ideas e as súas prácticas. Se alguén está en contra da explotación animal, non debera consumir produto animais. Parece lóxico, pero a lóxica en cuestión é plenamente capitalista. Vestimos con roupa producida por obreiras/os maltratadas/os, calquera cousa que compramos fomenta a acumulación de capital e foi transportado nun automóbil ou avión así contribuíndo ao cambio climático e toda a comida que compramos son mercancías capitalista. Facemos todas estas cousas non porque somos hipócritas se non precisamente porque nos están impostas, porque vivimos nun mundo dominado por un sistema que non nos deixa outra opción a marxe da loita pola transformación.
O veganismo pretende evadir as consecuencias da explotación animal, ou “non participar.” Pero a “no participación” é ilusa, irreal, imposible. Se fose posible non participar no capitalismo, non sería necesario loitar. Todos poderíamos simplemente optar pola non participación e o capitalismo non podería estenderse e imporse ás nosas vidas. Pero é unha fantasía. A base ética do veganismo existe en plena contradición coa crítica ao capitalismo. Se o veganismo ten razón, a revolución non. Temos que ser consecuentes: ¿é posible “non participar” ou non? As dúas visións non son compatibles.
A única alternativa é o abono petroquímico, producido do petróleo (que é un produto de animais de fai millóns de anos). Sen falar dos millóns de animais matados polos tractores imprescindibles na monocultura, pola destrución da selva, polo uso de químicos. A destrución da selva está fomentada actualmente polo cultivo da soia, impulsada simultaneamente polo consumo das vacas e cochos engaiolados nas granxas, e polo consumo de humanos que pensan que a soia constitúe un alimento san, gracias en gran parte aos vexetarianos e veganos.
Mais se cadra, non seria mais forzar un cambio nas practicas agrícolas e gandeiras? Quizais deberamos tender a un modelo de produción distinto se queremos que realmente os animais sexan tratados con dignidade. Se ben é certo, que o home explota ao home, tamén é certo que o home explota ao animal non humano. Pois é aquí onde está o quid da cuestión. Na modificación do sistema produtivo é onde garantimos que os animais non humanos adquiran os dereitos que por si mesmo non poden conquerir, pois na modificación da estrutura económica garantimos que a súa forza de traballo sexa mercada en condicións dignas. Acaso o problema do engaiolamento dos animais non é a necesidade de producir en grandes masas ou a de reducir os gastos de produción. No noso País, temos moitos exemplos de gandería e agricultura ecolóxica no que os animais viven cun mínimo de garantías. Este debe ser o modelo polo que temos que loitar e non a redución de consumo dun produto, que non modifica para nada a situación do explotado.
O veganismo, na súa tendencia por facernos a todos parte da terra e da natureza, aparta ao home da súa condición de animal, da súa natureza de ser vivo que se relaciona co resto de seres vivos do planeta nunha condición natura. Non é o ser humano, na súa condición de animal, quen explota ao resto de animais se non a estrutura económica que xestiona. A necesidade de producir por riba das necesidades da especie. Na práctica non se pode separar aos animais das outras formas de vida. A terra, as plantas, necesitan relacionarse con animais—co esterco e a morte de animais—para vivir. As mellores hortas funcionan como ecosistemas, con ciclos nutritivos entre plantas, terra, sol, auga e animais como galiñas ou vacas. Un pobo liberado non se ve como o explotador de estes ciclos senón como unha parte deles que tamén dan alimentación ás outras partes igual que reciben alimentación delas.
