Carta a Moncho Reboiras

Ola Pepe:

Son Xoán Bautista, o neto de María de Buela de Bexo. Nunca antes me decidira... Sei que sabes escoitar e por iso non che quería roubar moito tempo. Ademais isto das comunicacións desde que marchastes, tampouco melloraron como quixeramos. Fíxate, é certo o da vía rápida da Barbanza desdobrada en autovía; ou o moderno tren polas cachadas de monte mal pagas. Xa temos asfalto, tamén en corredoiras nas que se pode ir de tacón e pistas da parcelaria ata os campíos do Ulla pero chegaron tarde para os nosos pais, están a monte e xa ninguén pega polas brañas comunais. A! E deus che libre que limpes pola beira do río,... vas preso! hóubolle de pasar a un da aldea por causa dunha lei de costas dada e xestionada desde Madrid, a ti paréceche normal? Agora mesmo pasmamos fronte a fenda enriba das nosas casas e o via crucis en cemento armado de Manselle que aguantará ó AVE: tre-men-do. Tanto impacto visual para nin sequera parar aquí o tren nin o gas, rosman veciños. Parece que comunicará á meseta coa Nosa Terra e non ó revés, quitando estacións de tren de toda a vida abócandonos a coches contaminantes para a nosa realidade dispersa da poboación, disque un problema; non, non e non; están noutro país, non ten por que se parecer a ningún outro. Creo que coincidimos, a que si? Sabes, tamén temos internet nos Laíños. Éche un medio marabilloso copado polos grandes poderes mediáticos e políticos; tanto me ten, aínda así confío que recibirás esta misiva.

O outro día fomos a miña muller e máis eu -gustaríame que a coñeceras- á homenaxe presidida polo teu irmán Manolo. Non vin desta vez xente escura gravando na Casa da Fábrica. Han de ter xa fita dabondo. Nós estabamos atrás de todo con Ricardo o da Morena e non viamos nada pero escoitamos case todo desde o Padronelo ata a Cruz do Abelán. Nacionalistas mulleres e homes de todo o país: parlamentarios, concelleiros de Dodro, Padrón, Pobra do Caramiñal, artistas, xente de Imo que nunca antes alí vira... ata falín con Arturo de Buela a quen tés traído, creo, no teu 600 desde Compostela. Botei moito en falta a maior presenza da UPG pero quero crer que a organización non o fixo por mal. A estas alturas todo o mundo sabe do papel desenvolvido no eido cultural, sindical e político -fundamentalmente este último- da UPG por toda a nación. Xa sabes, a UPG non falla nos designios nacionalistas desde o 64 nin tampouco ningún 12 de agosto. Dunha vez, contoumo túa prima, non sabes, Mª Xosé a irmá de Lita, o cura Gumersindo Iglesias Arteaga colleu medo! Non sei se cho contaron, empezou a carpir polo altavoz da igrexa: -Puxeron unha bomba no camposanto! Acudídeme! Bo, eran as vosas bandeiras espetadas no panteón do Deza.

Iso é ó que me quería referir eu, como estás tan lonxe! Hai un medo atávico á bandeira encarnada do fouciño de apañar a herba nas Brañas de Laíño e ó martelo dos canteiros; ti mira, hai quen lle da calafríos cando ve mesmo a azul e branca! Oes, pero pola contra á hora do fútbol falan de camiño da roxa, non dubidando en poñer a enxugar no balcón un tecido feito polos chinos -está pragado o país de bazares orientais- que non saben o que significa, de onde ven,... ala! como se foran todos os días as festas do patrón, oín dicir. Que país!

Na política, xa ves, practícase a lei da rotonda: pasar por riba dos que están nela! Sexa cal sexa o partido, organización ou tema; arrasar soluciona todo para chegar antes, para pillar algo. Vin como se instalaba esta autonomía ó ditado dunha inmaculada constitución atada a unha coroa doutros séculos. O caso é que de Galiza, preocúpanos, o presente, a onde imos sen saber de onde vimos, esquecendo conquistas pasadas. Mira que non levas ti espallado en petit comité, de viva voz, con follas de vietnamitas e por todas partes cara onde tiñamos que ir... Teño que rematar. O neoliberalismo reduce os logros sociais ergo aniquila á sociedade. Que ledicia aquel aire fresco: Banco de Terras, enerxías limpas por e para a Terra, galescolas,... un soño asolagado, a lingua dos avós mortos e asasinados aldraxada polos que deberían protexela. O lobo anda solto. Acabo.

Ó pasar por diante da casa de Lola de Loureiro bríncame a alma no peito. Sempre. Aquel silencio. Canícula sepulcral de veciños, xente gris de fóra da parroquia e verdes. Saístes. Pés por diante, teus pais detrás. Acompañaba á miña avoa que me apertaba coa man contra o seu loito por medo a chorar en alto. Non che fai falta, praza, rúa ou título de reparación persoal seguímosche nesta sementeira sen fin para as novas leiras inzadas de saramagos, gramas e xuncas. Queremos máis pés de millo logrados para encher hórreos matrices de futuro. Xa nos veremos, Pepe. Cordialmente.