Vargas llosa. O circo mediático do nobel

A editorial Alfaguara, Prisa, edita a súa última obra "El sueño del celta" cunha tirada de máis de 250.000 exemplares. A verdade e a pluma ?

Os premio Nobel outórgase en Suecia, cada ano dende 1901 a: "persoas que fixeran investigacións sobresaíntes, inventando técnicas ou equipamento revolucionario ou aportasen contribucións notables á sociedade". No caso do Nobel de Literatura se lle outorgara á obra máis sobresaínte de tendencia idealista.

A Vargas Llosa o motivo foi: "a súa cartografía de estruturas de poder e as súas mordaces imaxes da resistencia individual, sublevación e derrota, na súa obra". Máis por outra banda o señor Vargas foi eloxiado pola súa defensa persoal do individuo fronte a todo totalitarismo de calquera sector político"...

Polo seu aspecto intelectual, a arte, como todo linguaxe, é un instrumento de comunicación, mentres que polo seu aspecto afectivo a súa misión esencial consiste en expresar o ser do propio autor, revelar a súa personalidade estética. Mais é aí onde comeza a confusión entre estética e ética. A creación artística rebela a personalidade ética do autor? Sí, no imaxinario colectivo. Tendemos a trasladar os atributos éticos dunha obra á personalidade do autor, así sucede co Nobel e con outros premios: Planeta, Asturias... apoiados polos medios de comunicación colaboran alimentando a visión da arte como unha representación do artista.

O xeito de situarnos -ética e socialmente no mundo- non ten porque coincidir coa técnica nin coa estética fronte á obra. A arte non rebela a personalidade ética do autor agás este teña a valentía de espirse ante a sociedade e instrumentalizar a súa obra para amosar os seus ideais, valores, xuízos... que o forman como individuo político. Pensemos en autores como Saramago, Márquez ou Cortazar. Estes dous últimos, xunto a Carlos Fuentes e o propio Vargas, foron os protagonistas do boom da literatura latinoamericana caracterizada por unha clara implicación política e social: "os precusores da verdade á pluma". Vargas separouse do grupo, abrazando o ideario liberal de dereita e enemistándose co resto do grupo. O autor manifestábase ética e socialmente en contra dos principios que reflexa a súa obra.

O propio Vargas distingue a obra, a ficción, do discurso social do autor. "A literatura nace da confluencia da imaxinación e ilusión". E se ben, a obra de Vargas é imprescindible e necesaria (La ciudad y los perros, La fiesta del chivo, La guerra del fin del mundo) tanto dende un punto de vista estético como ético, non podo dicir o mesmo do Vargas individuo. É o claro exemplo de intelectual debilitado; "El ser humano es el abismo donde los contrarios se funden"... afirmaba o propio Vargas e no seu caso, o contrario da súa obra é el. Tomemos como exemplo "La ciudad y los perros". A obra é unha crítica ao sistema militar, as atrocidades que se cometen nos cuarteis, os valores que se defenden. O Vargas individuo defendeu a invasión e agresión de Irak, non protestou polas agresións aos pobos amazónicos, non defendeu as súas liberdades, non criticou a presenza de bases militares norteamericanas no Perú...

A editorial Alfaguara, Prisa, edita a súa última obra "El sueño del celta" cunha tirada de máis de 250.000 exemplares.

A cultura clásica tiña como finalidade elevar o ser humano, as industrias culturais dedícanse a distraelo, porque canto máis medra a masificación, maior é a sede publica dunha referencia individual é para iso é vital o papel publicitario dos novos ídolos. O Nobel, como moitos outros premios, non deixa de ser parte dunha campaña publicitaria de creación de modelos. Exitosa, sen dúbida, ao autor atribúenselle os valores e xuízos expostos na súa obra e automaticamente pasa a formar parte do grupo de privilexiados lexitimados pola moral que reflexa na súa escrita aínda que o individuo político, o personaxe real manifeste un pensamento totalmente contrario. Aínda que a súa práctica social sexa a dun farsante manipulador simpatizante de réximes fascista e totalitarios como o é Vargas contara con total inmunidade crítica. A quen eloxiaron na entregas dos premios "pola súa defensa do individuo fronte a todo totalitarismo de calquera sector político? Que pretendía Rivas cando afirmou que a concepción do Novel a Vargas é unha demostración de que o mapa da xeopolítica non elimina a literatura?

Como diría o outro: o medo, neste caso, a covardía, é libre

Enamais...