Polbeiros

Cumpría arranxar a polbeira, a dorna de sete cuartas e media escollida para o oficio por ser manexable ós remos e de doada manobra.

Botar man dos caixóns dos habilitos e telos listos para ir o mar. Arranxar os cotelos que aparecían rompidos, darlle ó pau a medida axeitada, quince ou dezaseis centímetros de longo por dous de ancho e un de groso, logo facerlle as celas para amarrar a liña, trincarlle o seixo ben trincado na posición axeitada para que non esvare no mar.

As rañas, que viñan a ser parecidos ós cotelos, a mesma madeira e as mesmas dimensións, ata o mesmo pandullo trincado do mesmo xeito, coa particularidade que contaban con uns arames de ferro duns tres centímetros virados cara arriba, para enganchar o polbo coa primeira lacada.

Dicían que cos cotelos andaban os mellores por saber manexar o grampín cando había que meter o polbo abordo.

Preparar a carnada antes de saír ó mar e mantela viva todo ese tempo, pois o polbo se esta morta non lle fai caso: nécoras, xibias, durmiñentos e pateiros da xunqueira.

Con todo preparado só quedaba pór proa ás pedras polbeiras, coas marcas nos miolos, lembradas con grande precisión, pois delo dependía pescar e non atacar ós liñóns.

Aqueles sabios, coñecían a súa Ría, as súas mareas, as brazas de fondura na chea ou no devalo en calquera das pedras, se o mar estaba picado, ou se había espumallo contra terra. As dornas saían a diario do peirao empopadas ou aproadas polo vento, vento que lles viña a ensinar a forza que ía amosar daló a unhas horas, navegaran aquelas augas milleiros de veces, sabendo onde se atopaban en cada intre, apesares da mestas néboas que agochaban os perfís de terra.

Aló ían cara a polbeira do Alto, onde as marcas viñan dadas polo Camouco e a fábrica do Touro. Outra de moito peixe era as Laxes, onde situaban o conle fendido do Camallón e a fábrica de Ignacio, ó chegar a meter os remos abordo cos estrobos pendurados polo costado, ir amarrando con moito tento a carnada por riba da pedra e para chamar a atención do polbo nas fonduras do mar, un toro de agulla ou de xurel elixido polo seu brilo rechamante.

Largar catro cotelos ou rañas, dous por cada costado, os de popa máis longos que os de proa para evitar que se enleen uns cos outros e despois, esparase arriando liña ata chegar ó fondo, dáselle unha inclinación aproximada dos corenta e cinco ou cincoenta graos, e logo pórse a vogar paseniñamente, abeirando a pedra, por iso eran tan importante rastrear no limpo, nin demasiado preto para non atacar ós liñons, nin demasiado alonxado, que non chamara a súa atención, quitalos das caveiras, unhas naturais nas rochas e outras que construían eles mesmos coas cunchas dos animais que ían comendo.

No caso dun atacado contaban coa estronca, que viña sendo un pau cun pandullo amarrado en firme dun quilo máis ou menos, e cinguido á liña deixábase correr cara abaixo ata a fisga, con movementos certeiros e cambios de posición desatacaba os cotelos, rañas ou calquera clase de chumbadas.

Dicían os mellores polbeiros que é o animal máis espelido que habitan os mares, aínda que tamén dos máis confiados, xa que non contaban con moitos depredadores, e iso mesmo debía de facelos teimudos, sentíndose cunha seguranza que as máis das veces tornábaos en vulnerábeis diante dos perigos que os asexaban a cotío. Os seus meirandes inimigos eran o congro e a morena.

De cando en vez déixanse os remos para mover o liñón, por si acaso había algún comendo. Tentando a liña, os bos polbeiros saben casique con exactitude cal é o peso do animal.

O polbo abrazado á carnada con tódolos raxos, mentres, come sen presa algunha coma alleo a todo o que acontece ó seu arredor, e nesas, compre meter os tres restantes cotelos no corredor, traelo á vertical da dorna e ilo subindo moi a pouca pouco, e cando xa se albisca entre augas, arriar un granpín ata situalo debaixo do polbo para cobralo cravado nos arames, sempre por barlovento para que o peixe non se poida pegar cos raxos a obra vida, xa que dificultaría a manobra de metelo abordo.

Coa cadeira chea. As máis das veces voltaban de noite pechada sen a máis feble luz que alumeara o camiño, agás a Lúa ou as estrelas, se os nubeiros non andaban xogando ós agochos con elas, e nesas, somentes as rochas lle ían ensinando onde se atopaban, e se levaban o rumbo axeitado cara o peirao. Aquelas pedras que ó seu paso devolvíanlle os sons dos remos laiándose nas remadoiras.