Atopei a miña vella fouce

Visto que os novos gobernantes elixidos na Galiza decidiran deixar o rural ao ermo e botarlle cinza e broza nos ollos e nas conciencias a todo bicho vivente, acordeime que facía algún tempo perdera a miña vella fouce que me dera Vicente da Serra e que el mesmo restaurara despois de atopala nun deses vertedoiros que fan no monte os que veñen ao rural pecharse nun chalé cos seus cans. A fouce era do feitío do mazo de Santa Comba no río Chamoso. Andara en busca dela varias veces, xusto onde a perdera limpando un anaco de souto no agro de Codeside. Estivera preto dela pero non estaba no camiño mais mallado, non, estaba dous metros para a esquerda enriba dunhas silvas.

¡Que descoido o meu. Non a atopei antes por mirar para adiante, e non mirar para abaixo, para o lado, e para a esquerda! Ou sexa, non a atopaba por mirar para onde mira todo-diós. Somente tiña un pouco de ferruxe, foi cousa de pasala pola moa, asentarlle o fío e dispoñerse a darlle uso.

Deiteina para atrás e para abaixo entre o brazo e o antebrazo seguindo as normas de seguridade laboral que aprendera de meu pai, aló cando eran os pais e os mestres os que educaban aos rapaces. Parecíase a fouce de Rosalía, a fouce de Cabanillas, as fouces de Castelao, pero sobre de todo parecíase ao fouce que meu avó levaba as segas a Carbanchel e que despois de moi enferruxado inda nos serviu a meus irmáns e máis a min para facer unha faca e labrar as aguilladas.

Animeime a comprobar se o aceiro resistía e funa probando por leiros e chousas da Galaica Fraga comezando polos da porta da casa. Achegueime pola casa do Concello onde rexía facía anos un home de palabra mol e rimbombante; non miraba nin para dereita, nin para esquerda, nin para arriba nin para abaixo, nin para as beiras, nin para o fronte, nin para o centro; digo mal, si miraba para o centro, para o centro do seu embigo. Razón tiña meu tío Pepe, "moito me dan que pensar estes homes que miran sempre para petrina"....

Decateime de que nin tan sequera abondaba coa fouce para arrincar esta herba. Esto é como a nocella, reprodúcese baixo da terra, aumenta o círculo depredador, zuga todo canto pilla e non deixa saiba para ninguén. E ademais estalles vindo moi ben o cambio climático a estas herbas. Inda así, sería bo chapodalas un pouco. Xa lle chega reproducirse da raíz para que ademais o fagan da semente.

Posto a andar polos leiros comunais, ou que deberían pertencer a "res pública" (Que desculpe a vetusta monarquía a falla de respecto) pasei polo pazo do Hórreo coa fouce envolta e disimulada, esta vez baixo do brazo, pois eu este leiro coñezo algo, e ben sabía que eran alí moitos os alérxicos a fouce e que non querían vela nin sequera en pintura, e por riba, se sabían en que fragua se forxara... Alí tiña que haber moitos froitos de noso, e para todos, e para as xentes todas do Fogar de Breogán. Mais non, nada máis abrir a cancela, xa vin que era un xardín de floresta estraña. Moitos dos xardineiros que máis mandaban nin galego falaban. E tiven un arrebato de misterio e falei coa miña vella fouce: "Non te preocupes, aquí non tés que traballar, aquí non medra nada. Haberá que comezar por cambiar a terra e as sementes. O pouco que nace do país bótanlle herbicida. E o peor de todo é que ninguén o sabe. Algúns berran con algúns dos xardineiros e bótanlle a culpa dos silencios porque ao parecer os difusores das novidades actúan ben, son democráticos e neutrais e non están nada manipulados. ¡Vaiche boa!"

Posto alí, que lle din na capital do fogar de Breogán, e tendo a man os que todo o saben e todo o entenden: "Os media", ou "os que fan na media", entrei desafiante e sen complexos coa miña vella fouce pendurada para abaixo na man destra. Eu ben sabía que alí disimular era peor, si a agacho íanme acusar de clandestino terrorista, si a amoso, de louco trasnoitado e irreverente. Fixen un xesto de despiste para ser compracente coa sorpresa que levaron; ollei un pouco de arredor e vin máis ou menos o de sempre con máis doses de veleno e disparate: Odio, carraxe, infeccións, persecución de todo o decente e de toda dignidade humana. Palurdos vendedores de miserias humanas, mercenarios lambecús anestesistas de toda neurona intelixente. Compre comezar por aquí, pensei, a coidar a saúde dos galaicos. A miña fouce recomendoume dieta estrita: Comer o mínimo diste lixo e tomar unha pílula protectora, a base de pensamento racional, media hora antes e despois de cada hora de exposición aos raios dos "media". Nunca máis de unha hora diaria de exposición aos tóxicos. Ademais estes virus son moi malos de curar porque entran polos cinco sentidos, e atácanlle de xeito canceríxeno e mortal ao sentido común. Faláronme todos a un tempo da crise e das súas consecuencias, un pouco das causas e algo dos causantes. Retorto como a fouce, collín ao revés do que eles me dixeran; e atopei de cheo cos causantes da crise e da miseria: Estaban illados en paradisos: Praias, casas de xogo, orxías, barcos, avións. Sempre andaban a fuxir; nos iates, nos autos, nos cabalos. Ían coa bolsa de bolsa en bolsa. Eran partidarios da Guerra como Aznar. Ao dicir da miña fouce, Aznar tamén é deles; e fan, como Aznar, moito deporte, e teñen moito músculo no cerebro. Só algúns eran famosos e saían nas revistas. Tamén saen con eles nas pantallas outros de menos bolsa aos que seica lles dan cartos por ensinar o cú ou amosar os instintos animais. Todos e todas os desta caste, e moitos futbolistas e moitos e moitas máis están no mundo sen obrigas, nin fiscais, nin morais. Collín a fouce de gana e limpei o que puiden para que as xentes do común os mirasen como eran. Algúns percibiron a podremia, mais outros; aínda "ben deles" gustaban de miralos e até admiralos....

Non sei se foi por complexo rural da miña fouce que aparecín na Universidade, e xa alí mesmo nun leiro que está por indiviso tropezamos co máis elevado, co máis docto, coa intelectualidade. Eu víao vir, e non me trabuquei: Pasaban a vida diante do espello, cando vían o mundo por detrás sorríanlle se traía boas imaxes e lles deixaba agasallos, e baixaban o espello se tiña mal parecer. O amigo Rober -que tamén se escacarexaba nas pantallas- odiábase a si mesmo, e inda que tiña tufo de progre, moderno, europeo e do Psoe era fiel devoto dos milagres da bolsa e sentíase acosado pola sombra dun país do que el fuxía como do bico dunha serpe. Coa retranca de listura dun vello afiador falou a fouce: "Outro, outro Paco paquito vaticanito..."

Visitei, coa miña fouce aos que lles chaman "criadores" das empresas, de riqueza, de fortuna. Na maior parte dos casos eran os mesmos servidores da bolsa e para a bolsa. Os que eran algo honrados andaba a peste neles. O que non soubera roubar comíao o demo de contado.

Visitei aos que realmente criaban a fortuna: As xentes do traballo. Os que realmente a criaban dicían que eran afortunados traballando grazas aos criadores, aos que adoraban, e querían ser deuses coma eles, e que un día debido a sorte e a ser mansiños e bos nos negocios vivirían todos e todas sen traballar. Todos estarían na bolsa, todos vivirían da bolsa. E daquela quen vai traballar?, dixo a miña fouce. "Outros..." E todos dicían "outros". Quíxenos xuntar e explicarlle que eles sempre serían "outros" pero estaban ocupados e distraídos rodeados de pantallas. Algúns querían pensar pero cando vían que a gran maioría non o facía e se rían deles dáballes vergoña e abandonaban.

Visitei aos partidos dos ricos. En realidade tíñanos de adorno. Todo era deles, non precisaban partidos: A riqueza, os "media", os víveres, as menciñas, as bombas, a auga, o reflexo do sol, a xustiza, a inxustiza, o dereito a matar (de repente ou pouco a pouco) o dereito a poñer e quitar gobernos, o privilexio de decidir que credos son verdade e cales son mentira... Para qué precisades os partidos? "Para enganar aos probes e facerlles crer que hai democracia. Para evitar que fagan eles outros partidos sen o noso permiso, como están facendo os nacionalistas." Moito agradecemos a miña vella fouce e máis eu aquela franqueza... Inda máis, "non fai falla quitárllelos, non convén facer o que fixo Franco; convencémolos de que eran malísimos e podres, e axudáronnos os propios sindicatos; así dun tiro matamos moitos paxaros. Agora dixémoslles que os sindicatos tamén eran velenosos e a xente tamén os abandona.Temos o imperio da mente da xente; somos realmente ricos, somos realmente poderosos."

Visitei os sindicatos que din que son dos traballadores: Estaban fumando a pipa da paz cos partidos dos ricos, coa bolsa, cos media. De vez en cando dámoslles algo de espellos e de botafumeiro, comentaba un dos bolseiros. E espetoume candidamente Cándido: "Nós practicamos a cooperación conflitiva co Goberno e coa patronal". ¡Arre diaño!; e a miña fouce corta moito máis pola cota que polo fío. ¡Arrédate Hegel que naceu unha nova dialéctica!

Fun a remexer polos outeiros coa miña vella fouce e atopei moitas cousas e causas, case que todos tiñan de nome "istas": Altermundistas, ambientalistas, natural-naturalistas, especialistas, arribistas, convencionalistas, animalistas... e moitas máis clases de listas. Todos tiñan en común que non podían ver a miña fouce nin nada que significara xuntar aos que realmente crían a riqueza para baixar da burra aos que a expolian. A maioría din crer na bondade do ser humano e rexeitan calquera tipo de organización e de loita. Predícanlle a xente que se conforme, que non coma transxénicos, que non se vacine e que non faga política, e menos desa que din que é sectaria, insolidaria, egoísta; ou sexa NACIONALISTA.

Chegadas as doce, pola vella -a miña vella fouce non respecta as reformas europeas do reloxo- fomos de contado cara un castro, tamén vello, a lembrar aos vellos mouros cunha churrascada popular . Pasamos polo medio do barullo e escoitamos os falares da xente. ¡Moi "colonizadiños" somos! A gran miseria diste país é que non sabemos como uns poucos queiman e arrasan o froito do noso traballo e botámonos a culpa a nós mesmos das malleiras que nos dan.

Alí ninguén miraba mal a miña fouce, nin sequera o crego nin o alcalde permanente dos pasados trinta e tres anos. A fouce alí pouco mal facía. ¡Rediós, que ben falou o alcalde! "Veciños, pecharase un lugar máis, pero nos faremos o churrasco. Amigos, pecharase toda a vila pero nós teremos churrascada. Achegados e veciños emigrados, aínda que peche a vila enteira seguirá aquí o voso alcalde con moito churrasco e moito polbo, e antes que nada, outro golpe de trombón..."

Ao final visitei aos que me parecía que podían recoñecer mellor a miña vella fouce.

Uns non a recoñecían, parecíalles moi rural, como o idioma, atrasada, nostálxica. Outros atopábana rústica, torpe, violenta...

Achegueime para o carón da casa por ver si alí a veciñanza lle daba algún aprezo a miña vella fouce. Tamén aquí na miña propia casa hai terra ao ermo, e sobre todo, moi mal ordenados os plantíos. ¿Como imos ordenar o noso leiro poñéndolle plantas que nunca nel se deron? E non foi por falla de experiencias. Non cabe dúbida que somos creativos e artistas: Sementeiras por toda parte de partidarios de partidos de cadros modernistas, moderados e modernos... Sementeiras de partidarios de partidos de modelos "modelables" de canto cantante nos veña de fronte ou de canto.

Artistas locais cos seus danzantes municipais, cos seus asesores virtuais, deixándonos a todos e todas coa boca pechada ao comprobar as excelencias do arte de menearse para onde sopre o vento sen caerse.

Rematada esta pequena andaina a miña vella fouce e máis eu decidimos boamente, pero tamén por conciencia e necesidade, ir a busca de uns cantos operarios porque, como di o meu amigo Alberte Branco, veterano coñecedor do monte: "Inda temos que facer moito desbroce preventivo".