Mundo movedizo

Chegou a hora de recoñecer que a orde mundial unipolar emerxente logo da implosión da URSS, terminou. Contra todo o vaticinado alegremente (incluso o exabrupto acerca do final da Historia) foi efémero: non chegou a durar vinte anos e por iso dá para pensar que aquela implosión non foi máis que o primeiro acto, grandioso, dunha traxedia en dous. A orde mundial xurdida da II Guerra, terminou en forma completa: os dous grandes liderados dunha xeopolítica dolorosa e coidadosamente deseñada, abdicaron cada cal ao seu xeito.

O dos EUA intoxicados tal vez pola mesma droga que matou á URSS: o capitalismo financeiro internacional (vaia a tripla redundancia).

Desatado, imprevisible, ingobernable nin aínda polos seus propios "popes" (persoas, académicos ou empresas, tanto dá), andou a facer das súas como bataclana de melena ao vento. Destruíndo todo. Do punto de vista teórico isto foi sostido, propiciado e logo coñecido universalmente co pseudónimo de neoliberalismo. Mentira ideolóxica groseiramente urdida pero moi festexada e até premiada con prestixiosos loureiros, que intentaba agochar a crúa realidade indecorosa: o imperio total e absoluto do capitalismo financeiro máis alá dos Estados Nacionais. O 2008 comezou a mostrar o seu estrepitoso fracaso e a fondura abismal da súa estafa.

"Comezou", dicimos, porque non terminou. Moito tememos que falten aínda por consumarse os golpes máis duros. Todo colga, de finos fíos. E soamente unha enérxica lucidez dos personaxes máis decisivos do momento, podería evitar, ou polo menos paliar, as peores consecuencias. O certo é que hoxe vivimos xa nun mundo multipolar, movedizo como certas areas, con feos nuboeiros no seu ceo e que non termina de "acomodarse". Non queda claro cal será a nova orde xeopolítica senón todo o contrario. Seguirase, quen sabe por canto tempo, sendo movedizo ou se por fin nalgún momento mostrará formacións aliñadas e moi probablemente enfrontadas. A letra "G" esgota a súa capacidade: G-10, G-20, agora fálase do G-2 (Estados Unidos e A china)... E comezan a nacer siglas novas: o BRIC, á ALBA, a UNASUR... hainas para todos os gustos e rexións.

O PBI de China superará ao de Xapón nun ano transformándose na segunda potencia mundial. Este xigantesco país e o seu Partido Comunista, financia o 25% da débeda dos EUA que, pola súa parte, é o país máis endebedado (por lonxe) do mundo e vai cabalgando no poldro desbocado do seu colosal déficit fiscal sedento, ano tras ano, de novos préstamos.

Toxicómano totalmente copado. China dixo por estes días que xa non poderá seguir soprando nese boca en boca inconcibible fai poucos anos. E teme que o 36% das súas reservas, que está en Bonos estadounidenses, pase que hai que ser papel hixiénico.

Cunha potencia militar xamais vista, EUA non pode controlar o tráxico enredo que organizou en Iraq, tampouco pode saír do pantano afgán e, moito menos, encontrar a Bin Laden (a quen foi a capturar tolamente nese país).
Brasil, que pronto será das primeiras economías do mundo, realiza alianzas estratéxicas con Francia (e Francia con Brasil) na cara mesma do canso gran Imperio; busca alianzas con Rusia e con Irán; integra o BRIC con Rusia, a India, e China...

Turquía, peza clave se as hai no xadrez xeopolítico, abandona como un barco pesado, lenta pero imparablemente, a súa vella aliñación con "Occidente" derivando como por un afastado mandato da súa Historia, cara "Oriente". Iso entre outras cousas implica que se aparta (xa) de Israel e que ese nó gordiano das comunicacións terrestres, marítimas e enerxéticas (por Turquía pasan as aortas que conducen petróleo, refinados e gas ao mundo; incriblemente flirtea con Rusia e, moi desgustada, vai cortando relacións con Europa e, moi gravemente, coa OTAN.

O Reino Unido, vello Imperio cansadísimo, está nunha situación financeira ante a que empalidecen as de Grecia e España A Vella Madrecita Rusia, reposta das súas feridas oe o berro que lle vén desde o seu pasado como unha convocatoria en celo e, gran paquiderma, camiña firme e pesadamente cara á súa vella vocación imperial. Até Stalin, nas horas que os papas queimaron moitísimo, tivo que chamar ese pasado en auxilio, substituíndo consignas clasistas polas dunha renovada e a un tempo vella Gran Guerra Patria (o devandito sexa de camiño: nestes primeiros días de maio festexará cun gran desfile militar os 65 anos da Victoria, facendo tremer a Praza Vermella coas eirugas dos seus lendarios tanques T-34 que saídos do Museo, camiñan).

No 2007 un dos seus submarinos, con deputados a bordo, cravou a bandeira rusa no leito do Océano Glacial Ártico, no lugar exacto do Polo Norte, pretendendo tomar posesión. E por alí se vénnos enriba unha xigantesca temible controversia que oxalá non traia máis traxedia.

O quentamento global tamén está cambiando a xeografía e xa que logo a xeopolítica: os xeos boreais derrétense permitindo aos buques chegar a onde antes non se podía. Co agravante de que o 25% das reservas mundiais de gas e petróleo están alí.

E xa Noruega instalou no Ártico unha plataforma sita en lugar ata fai pouco inconcibible. Ao ladiño, e sugando do mesmo depósito, Rusia se apresta a imitara preiteando soberanía. Pero iso non é todo: o derretemento abriu entre illas canadenses unha canle navegable nunca visto que permite acurtar dramaticamente a navegación desde a costa este dos EUA cara a Xapón (China, Corea, etcétera), pasando polo Estreito de Behring. Obviamente, aí tamén, e por iso, xa se armou a lea: EUA alega que son augas internacionais pero Canadá contesta que nin o soñe.

Outra recente canle derretida, moito máis longo, permite agora, indo cara ao este polo Ártico desembocar desde o Atlántico ao Pacífico bordeando a extensa costa rusa. Polo que tamén Rusia, fortalecendo a súa Armada especializada e demais parafernalia bélica, afirma que a canle é seu e está disposta a demostralo a paos se cumprise.

En suma: Canadá, EUA (por Alaska), Dinamarca (por Grenlandia), Noruega, e Rusia non lograron aínda, a pesar das súas febrís negociacións no xeo, chegar a un acordo "fronteirizo" naquel océano de que Rusia será, a non dubidalo, dona de polo menos máis da metade. EUA que non asinárao até agora, foi correndo ata a ONU para rubricar o Tratado que permite reivindicar dereitos ata as 350 millas se a súa plataforma continental en Alaska permíteo... : Toda a vida negando primeiro as 200 millas e despois as 350 para prexudicar os países do Terceiro Mundo e deixar libre paso ás súas frotas, agora corre apresurado e rezagado, a incorporarse ao Terceiro Mundo.