Estilo curuño
O estilo “curuño” foi ideado hai anos seguindo a filosofía de Paco Vázquez a respeito das cidades-estado. En realidade tampouco non resultou idea orixinal, pois copiouna dun grupo de curuñeses (políticos oficiais todos), que abandeiraban a esta fermosa cidade da Coruña como capital de Galiza. El, desde o socialismo, tomou as rendas e abriu batalla no primeiro parlamento galego. Con isto conseguía dous obxectivos: entrar pola porta grande da política galega e usala para proveito propio. E conseguiu ambas as dúas cousas. Non era difícil atinar, pois para iso chegaba tamén con dúas condicións: moito peito e moita ambición. Importáballe un pito que a súa acción acabase por enfrontar aos propios galegos e galegas. A Coruña, así, controlada por el e uns cantos amigos (o xornal sonado, os da Caixa, os das grandes empresas capitalinas), pasou a ser, en termos da política amadrileñada, sitio distinto, diferente ao resto desa Galiza de seu que seguen a considerar paiola.
Temos, pois, formado o estilo curuño, aquel que odia calquera aspecto de diferenciación propia, xenuína. Aquel que, seguindo a historia da monarquía española, toma como convicción o traballo continuado para que a nosa cidade sexa sempre baluarte da españolidade e realeza. Distinguida fronte ao resto do país como espazo aseñoritado, trono dos elixidos, estrela da modernidade. E desta filosofía sae o que temos: estética do cemento, paiola, sen graza; odio ao natural (pásase a vida á caza dunha herba que agroma ou do rochedo natural da costa que hai que afogar coa pedra artificial); desprezo e abandono pola cidade vella, a zona máis fermosa e con máis personalidade da Coruña, a máis galega, logo; acento castelanizado que remata en híbrida música que fai rir aos mesmos que arremedan. E, sobre todo, ataque constante á bandeira máis visíbel: o idioma propio, mais iso si, en nome da liberdade e da de democracia.
É a caste dos que mandan, non a popular, pois a popular segue a manter, contra vento e marea, o seu estilo: galego, por suposto. Coas súas contradicións, e co peso sempre ameazante do estilo curuño para que o complexo siga a despersonalizar e a potenciar o híbrido. O estilo curuño é, pois os deses que teñen a tixola ben suxeita polo de agora, e que medran persoalmente a base de facer retroceder a historia. Explota o autoodio e séntese nel como na casa.
E os alcaldes que viñeron despois, as corporacións postvasquistas, seguen ao pé da letra a súa máxima. Tanto ten que sexan do PP ou do PSOE. Asistir a un pleno do noso concello é entrar no século XIX. Salón escuro, cativo, sen apenas prazas para os viciños, que lembra máis unha sala do Xulgado que un salón de actos. Acaso prime neles a idea de solemnidade e dominio con tal estética, non adaptada, precisamente, a unha concepción democrática e participativa. Estilo reseso, argumentos sempre aprexuizados, Bandeira, como diciamos, españolísima, “porque La Coruña es España y tenemos libertad de hablar como nos dea la gana, dea la gana”. Por iso non soltan nunca unha soa palabra en galego. Como se iso fose cousa de apestados. Carmen Marón, meu deus, con ela entramos no señoritismo decimonónico. O tal Negreira, de apelido tan galego e de práctica castiza, pero da corte, exemplo puro do individualismo que acabou traendo esta política teatreira de feira e de pandeiro. E o señor alcalde, de raíces monfortinas, como as miñas, seica, ao que nunca lle ouvimos tampouco algo de noso, brillante ou esperanzado. O gris xesuítico sobre a alfombra do arremedo.
E agora, despois da única luz que brilla neste concello — abandeirada polo nacionalismo, por esa admirábel concelleira (Ermidas Valencia) que, contra vento e marea, segue a batallar pola nosa dignidade colectiva—, acaba de dicir el, o señor alcalde, sen avermellarse, que sempre cumpriu a Lei de Normalización lingüística (mentireiro mentirán, que che van saír pintiñas brancas nas unllas). E aínda máis: que se os topónimos e os nomes das rúas que seguen a manchar as placas da cidade, están en “híbrido”, españolizadísimos (sen tocar desde a época de Franco, lembramos), é debido a «el principio de austeridad, y cuando haya que cambiar las placas, y con el fin de no gastar más dinero del necesario, este gobierno cumplirá la ley. Hay que optimizar los recursos, y en el momento que se cambien las placas, se pondrá el topónimo que corresponda para cumplir la ley». Principio de austeridad. Caraina, que aforrón saíu o tío. O ferruxe franquista, o estilo curuño (soy de la calle/rúa/avenida de Arteijo), ciscado polas rúas da Coruña desde a etapa do franquismo. Quen poderá crer en calquera afirmación, calquera suxestión que poida ofrecer o compa? Estilo curuño, logo. Violación constante da historia e da modernidade real. Autoodio. Retroceso na evolución social, no campo da economía e do traballo (políticas faraónicas, personalistas que custaron a perda de moitos postos de traballo).
A historia xa vai longa, e esa é a esperanza, pois os coruñeses e coruñesas temos agora a posibilidade de analizar o desenvolvemento económico, político e social de todos estes anos e tirar conclusións. E ir debilitando, loxicamente, este estilo “pijo” cuxo nome abre o sorriso do sarcasmo: estilo curuño. Agardo que Lino Braxe ou Francisco Peña e os seus amigos lle sigan compoñendo esas fermosas e cómicas cancións. O humor sempre gañou as batallas.
Temos, pois, formado o estilo curuño, aquel que odia calquera aspecto de diferenciación propia, xenuína. Aquel que, seguindo a historia da monarquía española, toma como convicción o traballo continuado para que a nosa cidade sexa sempre baluarte da españolidade e realeza. Distinguida fronte ao resto do país como espazo aseñoritado, trono dos elixidos, estrela da modernidade. E desta filosofía sae o que temos: estética do cemento, paiola, sen graza; odio ao natural (pásase a vida á caza dunha herba que agroma ou do rochedo natural da costa que hai que afogar coa pedra artificial); desprezo e abandono pola cidade vella, a zona máis fermosa e con máis personalidade da Coruña, a máis galega, logo; acento castelanizado que remata en híbrida música que fai rir aos mesmos que arremedan. E, sobre todo, ataque constante á bandeira máis visíbel: o idioma propio, mais iso si, en nome da liberdade e da de democracia.
É a caste dos que mandan, non a popular, pois a popular segue a manter, contra vento e marea, o seu estilo: galego, por suposto. Coas súas contradicións, e co peso sempre ameazante do estilo curuño para que o complexo siga a despersonalizar e a potenciar o híbrido. O estilo curuño é, pois os deses que teñen a tixola ben suxeita polo de agora, e que medran persoalmente a base de facer retroceder a historia. Explota o autoodio e séntese nel como na casa.
E os alcaldes que viñeron despois, as corporacións postvasquistas, seguen ao pé da letra a súa máxima. Tanto ten que sexan do PP ou do PSOE. Asistir a un pleno do noso concello é entrar no século XIX. Salón escuro, cativo, sen apenas prazas para os viciños, que lembra máis unha sala do Xulgado que un salón de actos. Acaso prime neles a idea de solemnidade e dominio con tal estética, non adaptada, precisamente, a unha concepción democrática e participativa. Estilo reseso, argumentos sempre aprexuizados, Bandeira, como diciamos, españolísima, “porque La Coruña es España y tenemos libertad de hablar como nos dea la gana, dea la gana”. Por iso non soltan nunca unha soa palabra en galego. Como se iso fose cousa de apestados. Carmen Marón, meu deus, con ela entramos no señoritismo decimonónico. O tal Negreira, de apelido tan galego e de práctica castiza, pero da corte, exemplo puro do individualismo que acabou traendo esta política teatreira de feira e de pandeiro. E o señor alcalde, de raíces monfortinas, como as miñas, seica, ao que nunca lle ouvimos tampouco algo de noso, brillante ou esperanzado. O gris xesuítico sobre a alfombra do arremedo.
E agora, despois da única luz que brilla neste concello — abandeirada polo nacionalismo, por esa admirábel concelleira (Ermidas Valencia) que, contra vento e marea, segue a batallar pola nosa dignidade colectiva—, acaba de dicir el, o señor alcalde, sen avermellarse, que sempre cumpriu a Lei de Normalización lingüística (mentireiro mentirán, que che van saír pintiñas brancas nas unllas). E aínda máis: que se os topónimos e os nomes das rúas que seguen a manchar as placas da cidade, están en “híbrido”, españolizadísimos (sen tocar desde a época de Franco, lembramos), é debido a «el principio de austeridad, y cuando haya que cambiar las placas, y con el fin de no gastar más dinero del necesario, este gobierno cumplirá la ley. Hay que optimizar los recursos, y en el momento que se cambien las placas, se pondrá el topónimo que corresponda para cumplir la ley». Principio de austeridad. Caraina, que aforrón saíu o tío. O ferruxe franquista, o estilo curuño (soy de la calle/rúa/avenida de Arteijo), ciscado polas rúas da Coruña desde a etapa do franquismo. Quen poderá crer en calquera afirmación, calquera suxestión que poida ofrecer o compa? Estilo curuño, logo. Violación constante da historia e da modernidade real. Autoodio. Retroceso na evolución social, no campo da economía e do traballo (políticas faraónicas, personalistas que custaron a perda de moitos postos de traballo).
A historia xa vai longa, e esa é a esperanza, pois os coruñeses e coruñesas temos agora a posibilidade de analizar o desenvolvemento económico, político e social de todos estes anos e tirar conclusións. E ir debilitando, loxicamente, este estilo “pijo” cuxo nome abre o sorriso do sarcasmo: estilo curuño. Agardo que Lino Braxe ou Francisco Peña e os seus amigos lle sigan compoñendo esas fermosas e cómicas cancións. O humor sempre gañou as batallas.
