• Artigos do colaborador
• Outros colaboradores
• Perfil do colaborador

• 
• 
• 
• 
• 

• 
• 
• 

18-05-2018

Topónimos con ese chamadeiro abondan por toda a nosa Terra, e consecuentemente son tamén locidos como apelidos, por unha chea de xente

Cernadas e Cernadelas : Entre tapumes e queimadas

CÉSAR VARELA GARCÍA

Ao abordar o estudo diste topónimo, acude á nosa mente o nome do esgrevio  D. ANTONIO ZERNADAS DE CASTRO, mais coñecido como o “cura de FRUIME”, nado en 1.702, e que,  xa daquela,  fixo unha  rexa defensa das cousas do noso País .

Vaia desde aquí, unha beizón á sua memoria.

Topónimos con ese chamadeiro abondan por toda a nosa Terra, e  consecuentemente son tamén locidos como apelidos, por unha chea de xente.

Os toponimistas galegos, en xeral , seguen a liña dos españois desde M. Pidal , e entenden o nome , como referido aos terrenos onde se facian queimas do mato antes de sementar; o que hoxe chamamos de, BORRELAS ou BORRALLAS.

Entenden o nome, como un derivado do latin  CINIS- CINERIS, a cinza; e supoñen a existencia de un verbo *cinerare, que daría pé á derivación do topónimo que nos ocupa (“terra cinerata” ou cernada).

Seguindo o antigo dictado de que:  “De Espanha, nem bom vento, nem bom dis-CERNIMENTO”, preferimos seguir a doutrina do profesor portugués A. de Almeida Fernandes, quen  escrebe  ao respeito:

“Há quem queira ver , em CERNADA,*cirenata( >*cirnada), isto é, queimada; mas, como derivado de “serna”, a grafia e a interpretaçao ou etimología sao erróneas. O que  temos é *cernare “fechar”( daí “cerrar”, creio eu): 1096 “agro cernado”-um campo fechado. Esta a etimología . e este o sentido- e assim os derivados *cernado, *cernadello, *cernadinho, com suas flexoes em género e número gramaticais….,

Uma “serna” (que nao “cerna”) podía ser tambem “cernada”, isto é, fechada- mas uma palavra, destas duas , nada tem com a outra: e isto até justifica que a grafia difira,isto é, confirma-se pela diferença de grafias, s- e c- .”

Segue o autor portugués, noutra publicación:

“Assim, pois, CERRADA, CERRADO só podem significar algo “cercado”, isto é, cernado: campo, edificio, etc. A familia desta palabra, “ cernar”, é abundante, embora nao muito variada: CERNADA e CERNADO, CERNADELA e CERNADELO, CERNACHE e até CERNELHA com plurais nalguns casos,……”

Nós engadimos,á  teoría do profesor portugués, que mais ben, todo debe proceder do verbo “secerno”; que significa, “cerner”, ou sexa; separar.

Cerner é peneirar; ou sexa, separar o farelo da fariña.

Mesmo as aves de presa, de nome “cernícalos”, son chamados entre nós de, “peneireiros” porque semella que, ao pairar, as suas aás están peneirando o ar.

Facer CERNADAS sería pois, separar ou dividir o monte en retallos ; así, a palabra CERNADA sería equivalente a outras utilizadas nun sentido semellante como BOUZA, DEVESA, TOMADA….. tan usuais no aproveitamento do monte na nosa Terra.

• 
• 
• 
• 
• 

• Valorar (10)
• 
• 
•